Ciekawostka
Tykwa - pasja uprawy, radość tworzenia. Hobbystyczna strona o tykwie, roślinie tworzącej zdrewniałe owoce, które po można przekształcić w dekoracje i ozdoby.
Strona o charakterze hobbystycznym, poświęcona amatorskiej uprawie oraz obróbce tykwy, roślinie która tworzą zachwycające kształtem zdrewniałe owoce .
Kilka słów o stronie
Media Społecznościowe
Tykwa (łac. lagenaria, ang. gourd) pod warstwą zielonego naskórka tworzy twardą zdrewniałą skorupę, która po wysuszeniu staje się znakomitym materiałem dla niezliczonych ozdób, dekoracji, jak również różnych instrumentów muzycznych, czy przedmiotów użytkowych takich jak misy, bukłaki, wazony, flakony, itp.
Owoce
Zapylając ręcznie kwiaty pamiętajmy, aby robić to wieczorem (kwiaty tykwy wówczas w pełni się rozwijają). Ważna jest temperatura otoczenia, z tego co kiedyś wyczytałem, kwiat tykwy nie zostanie zapylony w momencie, gdy temperatura przekraczać będzie 30°C, jak również, gdy będzie temperatura poniżej 14ºC.
Żeński kwiat u swojej podstawy od początku tworzy zarys przyszłego owocu tykwy. Ciekawostką jest fakt, że kwiaty tykwy rozkwitają w pełni dopiero wieczorną porą, co może mieć związek z ich pochodzeniem (Afryka i Azja). W dzień z tego co zaobserwowałem kwiaty tykw tracą swoją witalność.
Jednocześnie co ciekawe nie zauważyłem szczególnego zainteresowania kwiatami tykwy przez pszczoły, czasem tylko można zauważyć, że jakiś trzmiel w odwiedzi jeden czy drugi kwiatek i tyle... Także pozostaje liczyć nocne owady i ręczne zapylanie kwiatów.
Kwiaty
Sadzonki
Nasiona
Warunki Uprawy
Tykwy zależnie od odmiany mają bardzo różnie wykształcony owoc, który może być zarówno gruszkowaty, cylindryczny, butelkowaty, dzbankowaty, podłużny, wężowaty. Istnieje sporo ciekawych odmian tykwy o zróżnicowanym kształcie, a z kolei pozyskanie nowych rzadkich do kolekcji uprawy jest wyzwaniem. Osobiście sam od kilkunastu lat "poluje" na rarytasy zarówno w internecie, na targach roślin ozdobnych, jak i na różnych festiwalach dyniowatych szukając oryginalnych kształtem owoców.
Jedną z ciekawszych metod jest też samodzielne krzyżowanie tykw o różnych kształtach. Tykwy różnych odmian mogą się ze sobą wzajemnie zapylać. Zapylając ręcznie kwiaty możemy uzyskać ciekawe, nieoczekiwane kształtem owoce.
...............................................
..........................................
..................................
Męski kwiat
Żeński kwiat
Ciekawostką związaną z kwiatem tykwy jest to, kto zapyla jego kwiaty. Otóż, z tego co zaobserwowałem są to głównie nocne owady, chrząszcze oraz motyle nocne (ćmy). Po zapyleniu żeńskie kwiaty tworzą owoc, z kolei kwiaty, które nie zostały zapylone żółkną i podobnie jak męskie kwiaty więdną i opadają.
Tykwa jest rośliną jednopienną, rozdzielnopłciową, co oznacza, że na roślinie powstają kwiaty zarówno męskie i żeńskie. Kwiaty tykw osadzone są pojedynczo w kątach nerkowatych lub okrągławych liści.
Tykwa ma kwiat zbudowany z kielicha 5-ząbkowego, korony białej lejkowatej, pomarszczonej , 5-łatkowej i pręcików 5,4 zrośniętych parami, 1 wolnego oraz 1 słupka, dolnego. Męskie kwiaty liczebnie przeważają względem kwiatów żeńskich na roślinie.
Możemy zaobserwować, że średnio na 1 żeński kwiat przypada średnio ok. 10-12 męskich kwiatów, które jednak szybko więdną.
Masowe więdnięcie i usychanie męskich kwiatów powoduje, że wiele osób się martwi tym, że coś z ich tykwami w ogrodzie jest nie tak. Bez obaw, nie jest to żadna choroba, ani niedobór składników pokarmowych czy też minerałów, to tylko naturalny etap w życiu tych niesamowitych roślin w czasie kwitnienia.
Sadzonki wysadzamy do gruntu w rozstawie 1,2m x 0,8m. Należy pamiętać, że tykwa bardzo szybko się rozrasta i zajmuje znaczne połacie działki. Wskazane jest, aby sadzonki rosły blisko solidnych konstrukcji (pergola, drzewo, solidny płot lub inna mocna konstrukcja stanowiąca stelaż dla rośliny), po których pnąc będą mogły się pędy rośliny wraz z wąsami czepnymi.
Najlepszym miejscem do wysadzenia sadzonek tykw jest miejsce, gdzie znajduje się żyzna ziemia, najlepiej kompostowa lub wcześniej użyźniona nawozem naturalnym (obornikiem) ewentualnie odpowiednimi nawozami sztucznymi (np. nawóz do roślin dyniowatych).
Gdy sadzonka w doniczce osiągnie już wysokość ok. 25 cm, a na zewnątrz ustąpią wiosenne przymrozki, można ją przygotować do wysadzenia w gruncie. Przy wysadzeniu z pojemników sadzonek, należy pamiętać, by robić to wraz z całą bryłą korzeniową ziemi, ponieważ tykwa ma bardzo kruchy system korzeniowy.
Jednakże pewnym mankamentem wysiewu nasion do doniczek jest to, że sadzonki początkowej fazie wzrostu mają drobne listki i wydłużone łodygi, w przeciwieństwie do tykw wysianych bezpośrednio do gruntu. Z czasem jednak te różnice się zatracają i nie widać praktycznie różnicy, która roślina wzeszła w doniczce, a która od początku wyrosła w gruncie.
Nasiona tykw w doniczkach zaczynają kiełkować już po ok. 2-3 tyg., maksymalny okres kiełkowania to nawet miesiąc. Duża rozpiętość czasu kiełkowania zależy od temperatury i wilgotności gleby. Nasiona tykwy mają twardą łupinę, która zabezpiecza zawarty w niej materiał przed wysuszeniem, a w konsekwencji przekłada się na długi okres kiełkowania nasion. W doniczce umieszczonej na słonecznym parapecie, nasiona tykwy wykiełkują znacznie szybciej, niż w zacienionym miejscu czy też w gruncie na zewnątrz. Ziemia w pojemniku pod wpływem promieni słonecznych szybciej się nagrzeje, co w połączeniu z wodą pobudza nasionka do kiełkowania. Wysiane nasiona powinny mieć umiarkowaną wilgotność i lepiej nie zapominać o podlewaniu, by nie doszło do przesuszenia ziemi. Jednakże z podlewaniem też nie można przesadzać, bo wschody mogą zacząć gnić.
W sklepach ogrodniczych obecnie bezproblemów można kupić nasiona tykw różnych firm nasiennych, ale uwaga pod nazwą "tykwa" na opakowaniu różnych producentów czasem kryją się różne rośliny. Nazwa "tykwa" jest prawdopodobnie dopuszczalna zarówno dla tykw (łac. naz. lagenaria) jak i dyń ozdobnych (łac. naz. cucurbita pepo). Także, jeżeli chcemy mieć zdrewniałe owoce, sprawdzajmy łacińską nazwę roślin.
Owoc tykwy może posiadać przeciętnie od kilkudziesięciu do kilkuset nasion. Jeżeli mamy tykwę, wystarczy wykonać mały otwór np. odcinajcąc piłką do metalu górną część owocu i wysypać jej zawartość i mamy nasiona :)
Jeżeli decydujemy się na wysiew nasion bezpośrednio wyjętych z owocu, musimy mieć na uwadze, by owoc pochodził z naszych krajowych upraw, a nie z egzotycznych rejonów świata. Wtedy będziemy mieć większe szanse, że dana odmiana jest lepiej przystosowana i "zahartowana" do naszego klimatu. W innym przypadku może nas czekać kilka sezonów przystosowywania danej odmiany do naszych polskich warunków klimatycznych, co nie zawsze gwarantuje powodzenie.
Nasiona tykwy są zdolne do kiełkowania nawet, gdy owoc nie zdąży wytworzyć zdrewniałej okrywy. Co ciekawe, jak podaje literatura, zdolność nasion do kiełkowania wynosi kilka lat
Optymalna temperatura dla uprawy tykw to ok. 25-30°C, poniżej tej temperatury możemy dostrzec pewne spowolnienie wzrostu roślin, zaś przy temperaturze poniżej 15ºC "stoi w miejscu" i przestaje rosnąć. W ciepłe dni, pędy tykwy potrafią rosnąć nawet po kilka, a czasem nawet kilkanaście centymetrów na dobę ! Tykwa tworzy długie łodygi z wąsami czepnymi w kątach. Zielone pędy rośliny według literatury osiągają długość 4-6m, przy czym ja w swojej kilkunastoletniej przygodzie z tykwami zaobserwowałem, że ich pnącza potrafią osiągnąć długość nawet do 10-12m. Tykwa ginie wraz z pierwszym przymrozkiem, także należy bardzo uważać, aby nie przemarzły owoce, szczególnie te leżące na ziemi.
Ze względu na bardzo intensywny wzrost rośliny w krótkim czasie, ziemia powinna być żyzna i bogata w składniki odżywcze, o odczynie gleby pH 6-7. Nasiona tykw możemy wysiewać bezpośrednio do gruntu (koniec maja - początek czerwca) lub do pojemników (połowa marca - początek maja). Tykwa najlepiej rośnie w miejscu nasłonecznionym, a zarazem osłoniętym od wiatru. Roślina ma wysokie zapotrzebowanie na wodę. Brak odpowiedniej ilości wody może powodować, że liście zaczną żółknąć i karłowacieć. Zawiązki owoców z kolei zaczną się deformować i usychać, a ponadto roślina zacznie wytwarzać jedynie męskie kwiaty. Chcąc tego uniknąć należy dobrze ją podlewać odstaną wodą. Tykwę najlepiej podlewać wczesnym rankiem lub wieczorem, odstaną uprzednio w wiadrze lub pojemniku wodą (nie bezpośrednio z kranu), jednocześnie należy podlewać w taki sposób, aby nie zamoczyć liści, lecz bezpośrednio pod trzon głównych pędów. Uprawa tykwy to wciągające hobby, dające mnóstwo satysfakcji każdemu ogrodnikowi.
Tykwa -Pasja Uprawy